All Shlokas

आकारेण नरेण वानरयुवा वाहेन वालेयको
व्याघ्रेणैवरथो (?) गवापि गवयः सिंहेन कौलेयकः।
श्यामाङ्गेन पिकेन काक इति [च] स्पर्धानुबद्धादरा
यद्यप्यत्र तथापि तद्गुणगणस्यांशं लभन्ते न ते॥

A playful yet philosophical comparison of humans and animals by outer forms—true essence is not in appearance but virtue.

form vs essence (2) comparison (402) animals (45) disguise (39) wisdom (1611) values (171) illusion (355) poetic satire (9) character (259) spiritual insight (19)

आकारेण शशी गिरा परभृतः पारावतश्चुम्बने
हंसश्चङ्क्रमणे समं दयितया रत्या विमर्दे गजः।
इत्थं भर्तरि मे समस्तयुवतिश्लाघ्यैर्गुणैः सेविते क्षुण्णं
नास्ति विवाहितः पतिरिति स्यान्नैष दोषो यदि॥

Though the moon has appearance, parrot speech, or swan-like grace, all are eclipsed by the beloved’s qualities. She is matchless in all virtues.

love (1567) comparison (402) beauty (1797) moon (394) parrot (17) swan (53) beloved (86) praise (189) admiration (97) poetic device (8)

आकारेणैव चतुरास् तर्कयन्ति परेङ्गितम्।
गर्भस्थं केतकीपुष्पम् आमोदेनेव षट्पदाः॥

Just as bees identify unseen ketaki flowers by fragrance, wise people infer the hidden truth through external signs. A metaphor for insight.

inference (6) wisdom (1611) metaphor (1632) bees (131) fragrance (199) unseen (4) perception (181) knowledge (279) subtlety (175) poetic imagery (180)

आकारे मदनः सुकाव्यरचनाचातुर्ययुक्तौ गुरुः
षड्भाषास्वपि दृश्यते व्यसनिता तं दृष्टवत्यः स्त्रियः।
स्वप्राणेश्वरसङ्गमं सुखकरं हित्वा न जीवन्त्यहो
तस्यान्ते क्रियतेऽनया तनययाभ्यासः कलानां कथम्॥

Similar to 25, this shloka reinforces that body language, gestures, and speech reveal what is hidden in one’s heart. It highlights emotional intellige...

communication (65) inner emotion (5) gestures (23) speech (345) intuition (3) psychology (57) understanding (28) subtle cues (3) behavior (249) reading minds (1)

आकारैरिङ्गितैर्गत्या चेष्टया भाषितेन च।
नेत्रवक्त्रविकारैश्च गृह्यतेऽन्तर्गतं मनः॥

(Duplicate variant) Re-emphasizes the universal truth of perceiving hidden emotions through outer signs. Often quoted in psychological or poetic disco...

same as 29 (valid duplicate) (1) expression (146) mind-reading (1) human behavior (15) communication (65) facial cues (1) insight (55) subtlety (175) emotion (652)

आकारैर्न विदन्ति वक्रफणितीर्बोद्धुं न मेधाविनः
शब्दाख्येयनिजाशयं कुलवधूवर्गस्य नैतद् व्रतम्।
ग्रामेऽस्मिन् ऋजुवाच्यवाचकहतात्मानो युवानो
जडास् तत्त्वज्ञोपगताध्वगावधिरयं कामज्वरः सह्यताम्॥

The wise do not interpret twisted, flowery speech by appearances alone. This village is filled with young men who are dull, not understanding the path...

wisdom (1611) superficiality (32) truth (300) youth (261) dullness (7) flowery speech (1) appearance vs reality (15) intellect (106) passion (501) misjudgment (43)

आकारो न मनोहरः श्रवणयोः शल्योपमं कूजितं
वक्त्रं विड्विकृतं कृतान्तसमयालम्बीदमालोकितम्।
क्रीडासंवनने पृथग्जनचिते वासस्तरौ कुत्सिते
तत् केनास्तु वराक काक कनकागारे तवावेशनम्॥

O unfortunate crow! You lack beauty, your cawing pierces the ears, your beak looks grotesque like death’s symbol. Why then do you, unworthy and ugly, ...

ugliness (2) pride (317) beauty (1797) hypocrisy (141) golden palace (1) aesthetic (65) appearance (60) metaphor (1632) contrast (206) unworthiness (14)

Contribute to the Collection

Help us expand this library of wisdom! If you know a Shloka or Subhashitam that isn't yet featured, please share it with our community.

Submit Your Shloka

Your contributions are greatly appreciated. 🙏

Shloka.Sanskrit.Today

आकारेणैव चतुरास् तर्कयन्ति परेङ्गितम्।
गर्भस्थं केतकीपुष्पम् आमोदेनेव षट्पदाः॥

आकारैरिङ्गितैर्गत्या चेष्टया भाषितेन च।
नेत्रवक्त्रविकारैश्च गृह्यतेऽन्तर्गतं मनः॥

आकाशकुण्डे सतडिद्धुताशे करोति होमं झषकेतुदेवः।
उच्चाटनायेव वियोगिनीनां यद्गर्जितं सैष हि मन्त्रपाठः॥

आकाशदेशात् परिपातुकानि
लङ्केशशीर्षाणि सकुन्तलानि।
क्षणं नभः प्रांशुमहीरुहस्य
शिक्याश्रितानीव फलानि रेजुः॥

Contribute to the Collection